تعداد آیه : 34 آیه                           ترتیب مصحف : 31 سوره

این سوره در« مکه» نازل شده است و دارای 34 آیه است بجز آیات 27 تا 29 که مدنی است دیگر سوره ها مکی است .

نام این سور ه برگرفته از آیه 123 آن است که از لقمان حکیم نام برده است .

نام  های دیگر سوره :

نام این سوره در بعضی از روایات و در لسان مشهور مفسران « سوره سجده » یا « الم سجده » است و گاه برای مشخص ساختن آن از سوره حم سجده آن را به نام « سجده لقمان » می خوانند چرا که بعد از سوره لقمان قرار گرفته اند.

محتوای سوره :

1-   بیان عظمت قرآن و ذکر صفاتی از نیکوکاران.

2-   اعطای مقام علم وحکمت به لقمان .

3-  ذکر سخنان حکیمانه لقمان به فرزندش درباره خدا و دین و برخورد انسانی با مردم و میانه روی در رفتار.

4- دلایل توحید و علم گسترده و بی پایان خداوند .

5- اشاره به مساله معاد و حسابرسی آن .

بخش اول بعد از ذکر حروف مقطعه اشار ه به عظمت قرآن و هدایت و رحمت بودن آن برای مومنانی که واجد صفات ویژه هستند می کند .

بخش دوم از نشانه های خدا در آفرینش آسمان و بر پا داشتن آن بدون هیچ گونه ستون ، و آفرینش کوهها در زمین ، و جنبندگان مختلف ، و نزول باران و پرورش گیاهان سخن می گوید .

بخش سوم قسمتی از سخنان حکمت آمیز لقمان آن مرد الهی را به هنگام اندرز فرزندش نقل می کند .

در بخش چهارم بار دیگر به دلائل توحید باز می گردد ، و سخن از تسخیر آسمان و زمین و

نعمتهای وافر پروردگار و نکوهش از منطق بت پرستانی که تنها بر اساس تقلید از نیاکان در این وادی

گمراهی افتادند ، سخن می گوید .

و نیز از علم گسترده و بی پایان خدا با ذکر مثال روشنی پرده بر می دارد .

بخش ینجم اشاره کوتاه و تکان دهنده ای به مساله معاد و زندگی پس از مرگ دارد ، به انسان هشدار می دهد که مغرور به زندی این دنیا نشود .

این مطلب را با ذکر گوشه ای از علم غیب پروردگار که از همه چیز در ارتباط با انسان از جمله لحظه مرگ او و حتی جنینی که در شکم مادر است آگاه است تکمیل کرده و سوره را پایان می دهد .

فضیلت تلاوت سوره  :

در حدیثی از پیامبر (ص) می خوانیم : « کسی که سوره لقمان در قیامت رفیق و دوست اوست ، و به عدد کسانی که کار نیک یا بد انجام داده اند (به حکم امر به معروف و نهی منکر در برابر آنها ) ده حسنه به او داده می شود ».

و در حدیث دیگری از امام باقر (ع) می خوانیم : « کسی که سوره لقمان را در شب بخواند سی فرشته را مامور حفظ او تا به صبح در برابر شیطان و لشکر شیطان می کند ، و اگر در روز بخواند این سی فرشته

او را تا به غروب از ابلیس و لشکرش محافظت می نماید » .

این همه فضیلت و ثواب و افتخار برای خواندن یک سوره قرآن به خاطر آن است که تلاوت مقدمه ای است

برای اندیشه و فکر و آن نیز مقدمه ای است برای عمل و تنها با لقلقه لسان نباید این همه فضیلت را انتظار داشت

شان نزول ( آیه6 ) :

این آیه درباره نضربن حارث نازل شده است ! و مرد تاجری بود و به ایران سفر می کرد ، و در ضمن ، داستانهای ایرانیان را برای قریش بازگو نمود و می گفت اگر محمد برای شما سرگذشت عاد و ثمود را نقل می کند ، من داستانهای رستم و اسفندیار ، و اخبار کسری و سلاطین عجم را باز می گویم! آنها دور او را گرفته استماع ، قرآن را ترک می گفتند. بعضی دیگر گفته اند که این قسمت از آیات درباره مردی نازل شده که کنیز خوانده ای را خریداری کرده بود و شب و روز برای او خوانندگی می کرد و او را از یاد خدا غافل می ساخت .

در مجموع ، این سوره پیام توحید و حکمت و معرفت و معاد را بیان می کند و فطرت بشری را مورد خطاب قرار می دهد تا از طریق توجه به نعمت های الهی ، به شناخت و اطاعت از خدا گردن نهاده و به سعادت برسد .